ឫសគល់របស់សីលមាន៥យ៉ាងគឺ៖
- ហិរៈ សេចក្ដីខ្មាសបាបទុច្ចរិត។
- ឱតប្បៈ សេចក្ដីខ្លាចផលនៃបាប។
- អនុទយៈ សេចក្ដីអាណិត។
- ខន្តិៈ សេចក្ដីអត់ធន់។
- សតិៈសេចក្ដីភ្ញាក់រលឹក។
- ព្រះវេស្សន្តរៈ ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីស្រុកព្រោះទោសដែលធ្លាប់បណ្ដេញសមណព្រាហ្មណ៍អ្នកមានសីល។
- នាងអមិត្តតាៈ បានប្តីកញ្ចាស់ព្រោះយកផ្កាឈូកក្រៀមស្វិតបូជាព្រះ។
- តាជជូកៈ បានប្រពន្ធក្រមុំព្រោះផលដែលបានយកផ្កាឈូកក្រពុំរីកថ្មីបូជាព្រះ។
- ជាលី និងកណ្ហាៈ ត្រូវតាជជូកវាយធ្វើបាបព្រោះធ្លាប់វាយតាជាជូកក្នុងអតីតជាតិដែលកើតជាគោចាស់លួចវត្ថុរបស់អ្នកទាំងពីរ។
- ព្រះនាងមទ្រីៈ ត្រូវស្ដីបន្ទោសថាគប់រកនឹងសាហាយស្មន់ក៏ព្រោះទោសដែលពោលបង្កាច់ព្រះវេស្សន្តរថាមានស្រីដទៃកាលនៅកំណើតជាសត្វតាវ៉ៅ។
- វិបស្សនាសម្មាទិដ្ឋិៈ សេចក្ដីឃើញត្រូវក្នុងវិបស្សនា។
- កម្មស្សកតាសម្មាទិដ្ឋិៈ សេចក្ដីឃើញត្រូវក្នុងការដែលសត្វមានកម្មជារបស់ខ្លួន។
- មគ្គសម្មាទិដ្ឋិៈ សេចក្ដីឃើញត្រូវក្នុងមគ្គ។
- ផលសម្មាទិដ្ឋិៈ សេចក្ដីឃើញត្រូវក្នុងផល។
- បច្ចវេក្ខណសម្មាទិដ្ឋិៈ សេចក្ដីឃើញប្រពៃក្នុងការពិចារណាឃើញចំពោះ។
- ឧប្បត្តិកម្មៈ ពិចារណាតាំងពីបដិសន្ធិរហូតដឹងក្ដីដល់បច្ចុប្បន្ននេះថាមាន សុខ ទុក្ខ បុណ្យ បាប វិជ្ជានិងសេចក្ដីឆ្លាតកើតឡើងយ៉ាងណាខ្លះ។
- បហានកម្មៈ ពិចារណាដល់ការលះបង់ថាតាំងតែដឹងក្ដីដល់បច្ចុប្បន្ននេះបានលះទុច្ចរិត៣ហើយយ៉ាងណាខ្លះ។
- បដិបត្តិកម្មៈ ពិចារណាការបដិបត្តិថាតាំងពីយុវវ័យមកដល់ឥឡូវនេះបានបំពេញសេចក្ដីល្អយ៉ាងណាខ្លះ។
- ភូមិកម្មៈ ពិចារណាវិបស្សនាភូមិគឺស្គាល់ខន្ធ៥ អាយតនៈ១២ ធាតុ១៨ ឥន្ទ្រិយ៍២២ អរិយសច្ចៈ៤ និងបដិច្ចសមុប្បាទ១២។
- ទេសនាកម្មៈ សិក្សាក្នុងពោធិកត្តិយធម៌៣៧ ប្រការគឺ សតិប្បដ្ឋាន៤ សម្មប្បធាន៤ ឥទ្ធិបាទ៤ ឥន្ទ្រិយ៍៥ ពលៈ៥ ពោជ្ឈង្គ៧ និងអរិយមគ្គអង្គ៨។
ធម៌ត្រូវសិក្សា៥ប្រការគឺ៖
សមួយនោះពួកភិក្ខុបួសថ្មីនាំគ្នាសិងស្រមុកលង់លក់ក្នុងឧបដ្ឋានសាលារហូតដល់ព្រះអាទិត្យរះឡើង
ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់ឃើញដោយទិព្វចក្ខុហើយទ្រង់យាងតទៅទូន្មានដោយបរិយាយជាច្រើន
ជាចុងបញ្ចប់ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាសថា៖«ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ
ព្រោះហេតុនេះអ្នកទាំងឡាយគប្បីសិក្សាយ៉ាងនេះថា»៖
- ឥន្រ្តិយេសុ គុទ្វារាៈ គ្រប់គ្រងទ្វារក្នុងឥន្ទ្រិយ៍ទាំងឡាយ។
- ភោជនេ មត្តញ្ញុនោៈ ស្គាល់ប្រមាណក្នុងភោជន។
- ជាគរិយំ អនុយុត្តាៈ ប្រកបរឿយៗនូវការភ្ញាក់រលឹក។
- វិបស្សនា កុសលានំៈ ជាអ្នកពិចារណានូវកុសលធម៌ទាំងឡាយ។
- ពោធិបក្ខិយានំ ភាវនានុយោគមនុយត្តាៈ គួរខ្វល់ខ្វាយនូវការព្យាយាមចម្រើនពោធិបក្ខិយធម៌តទាំងឡាយ។
